30 september 2022
Tussen 10 en 22 jaar vinden er voortdurend veranderingen plaats in de hersenstructuren. Daardoor is het stimuleren van groei en het geven van sturing én structuur in deze leeftijd erg belangrijk. Zowel ouders, familie docenten als vrienden hebben in deze fase een belangrijke rol. Laten we 18 jaar als magische grens van de volwassenheid maar loslaten.
In de periode van groei is het van belang dat er voor de jongere ruimte is te experimenteren, inclusief het mogen maken van vergissingen en fouten. Dit vraagt om volwassenen die het pubergedrag, ínclusief de impulsieve acties, in perspectief kunnen plaatsen. Dat klinkt mooi en logisch, maar hoe doe je dit dan? De manier waaróp dit gebeurt, is namelijk van grote invloed op reacties en gedrag van de jongere en daarmee het al dan niet slagen van de begeleiding.
Recent onderzoek
Uit recent onderzoek komt naar voren dat het voor jongeren het beste werkt te benadrukken wat ze wél kunnen in plaats aandacht geven aan hetgeen dat niet goed gaat. Positieve feedback stimuleert de groei van de capaciteiten, negatieve feedback is in deze periode niet helpend en kan jongeren juist belemmeren in hun (talent)ontwikkeling.
Aansluiten bij jongeren blijft af en toe lastig omdat het puberbrein ervoor zorgt dat er regelmatig geswitcht wordt in emoties en stemmingen. Afhankelijk van het individu kan het helpend zijn juist rustig in gesprek te gaan over de ontwikkelingen die de jongere doormaakt. Maak hierbij bewust ruimte voor zijn of haar beleving. Als jongeren meer besef hebben van de eigen interne processen, zijn zij vaak beter in staat om invloed te hebben op hun gedrag. Zo leren zij om op momenten dat emoties hen de baas worden, eerder constructief te handelen en te vertrouwen op eerder opgedane vaardigheden.
Ondersteuning
Aangezien jongeren risico’s vaak minder goed in kunnen schatten, is het van belang in sommige situaties ondersteuning en keuzemogelijkheden te bieden. Afkeuren en oordelen heeft dan vaak een averechts effect en roept veelal weerstand op. Stel vooral open vragen rondom de aanpak en laat de jongeren telkens zelf nadenken over mogelijke oplossingen.
Duidelijke instructie en sturing bieden, is tevens van belang. Bij jongeren zijn de executieve functies, waaronder planningsvaardigheden, emotieregulatie en doelgericht gedrag, nog sterk in ontwikkeling. Volwassenen hebben vaak de neiging om op deze gebieden te veel te verwachten van pubers. Het is goed te beseffen dat ook al is de basis van het executief functioneren al eerder zichtbaar, deze breinsystemen toch pas volledig ontwikkeld zijn in de volwassenheid.
Als coach is het tevens van belang om kennis te hebben van de uiteenlopende ontwikkelingen die verschillende jongeren doormaken. Als een jongen of meisje qua uiterlijke kenmerken al verder in de puberteit is, hoeft dit op emotioneel gebied nog niet zo ver te zijn. Als volwassenen stappen we met regelmatig in een valkuil om op basis van uiterlijke kenmerken meer volwassen gedrag te verwachten.
Dit blog is geïnspireerd door : Eveline Crone, het puberende brein